Tul antz ch’ay ta uk’um

Ay la jtul antz ta lom lek yo’tan ma la ayuk ya spasik k’op sok te smamalale, jich la ek te winike ma’yuk la ya smaj ek te yiname lek nax la ay ta snaik. K’ot la jun k’aal sawarotik: lek nax la yo’tanik ma’yuk la chamel, te antze lajla smes lek te snae te k’alal ma to xbajt ta yan a’tel ae te smamalale lajla sjok’o te banti ya xbajt te yantzile.
Te mamalalile lajla yal:
-¿Banti ya xbat kere?
-A, ya xban ta sak’el jk’utik ta lom bayelix spapasil- xi la te antze.
-Ja’ tz’i ja’at, banti ya xbat ek?- xi la la sjok’o ek.
-Te jo’one ya xban j’ajk’uk ta a’tel- xi la te smamalale.
-Lek ay, xa’wil me aba ma me ja’uk te me ay x’ejchinajate- xi la te antze.
Ja’ la jich te winike bajt la ta a’tel ta sk’al, pere xiw la yo’tan jtebuk. Jich la ek te antze lajla stzob beel te sk’u’ spak’e bajt la te ta sak’o majele yich’o la beel sk’ib sok jun sbalti, binax la k’inal la ya’y.
Pere ma la ba ja’ te a’ bajt a te banti yananix xbajt ae, ja’ la te a bajt a te banti toyol xch’enale; te antze lajla skojtes te bitik yich’obele k’an la ba slok’es tal junuk balti te ya’ale, jaxp’o la koel yakan ta a la ton ch’ay la koel te ta ukume te antze ma la stak’ alok’ tal melel ma la sna’ mujken ja’. Altik la te a laj a melel ma’yuk la sjoy ma la mach’a akoltajot ta slok’esel tal sba.
Ta smalel la k’aal a k’ot la te smamalale, lajla yil te ma’yuk k’oem te yiname jich lijk la ta snopel:
-¿Binti la spas te kiname; yu’un bal mal k’aal a’bajt te ta sak’omaleje, ¿yu’un bal ma sna’ stojol te ya xlajonix ta wi’nale?- xi la te winike.
Te mamalalile lijk la smel yo’tan ta jk’axel melel malix la a te k’aale yu’la ma’yuk ba ya xk’ot te yiname.
Te winike lajla sna’ix stojol a:
-¿Ma jna’!, ¡bi yu’un te ma xtale? ¿binti la spas, ya kil? Te ma’yuk bayel yich’obel te sak’omajale; ¡ja’ lek ya xba jle te ta uk’ume, yu’ me ti ay mach’a utz’inote!
Jich la te winike k’ot la te ta uk’ume; lajla yil te bitik yich’obele sok te sbaltie te la xkajajet a te t aba ja’e.
Lajla xi’ te tatike:
-Ya’ se!…¡Mani bal yu ch’ay koel ta uk’um? ¡Ja’ lek ya jle ta ora!- Jich lijk la lok’es la sku’ ocho la beel ta nuxel; ta j’ajk’ la atz’in ay la binti la yil sak ta yutil te ja’e.
-¿Binti mene? ¿manibal ja’uk te kiname? Lek ay ya x’ochon beel k’alal ta yutil, sbabi ya kich’bayel ik’, ya xba kil binti amene- xi la.
K’alal la la yil te ja’ te yiname lajla xi’ lok’ la tal ta ora ta sti’ te uk’ume, lijk la snop te bit’il ya sok’estale:
-¿Binti la jpas ryos kejwal? ¡Ja’in kinami ja’lek ya jlok’es tal li’ ta ti’ uk’umi!- xi la te winike.
Ja’ la jich ochix la ta slok’esel tal a te yiname, pere ti’bilix la jujuteb ta chay a, te pore winike lijk la smel bayel yo’tan sok lijk la ta balamilal ok’el ta sti’ te ja’e.
Ja’ in a’yejetikinto la yal jtul me’el ta Tz’ej te’, te ja’ jich te jtul antz ch’ay ta uk’ume jich ya yalik te kirsianoetike te uk’ume “Yaxal ja”, sbiil.